Beetsterzwaag, Dorpskerk
|
| Kerk |
|
De huidige kerk van Beetsterzwaag is gebouwd in 1803-1804 en geplaatst op de fundering van de vorige, middeleeuwse, kerk die in 1803 is afgebroken.
Tegen het einde van de achttiende eeuw was deze middeleeuwse kerk in zeer slechte staat geraakt. Op 7 april 1803 is de eerste steen van de huidige
kerk gelegd en in 1804 is deze in gebruik genomen. Een gedenksteen die herinnert aan de nieuwbouw in 1803 is in de torenwand tegen de kerk boven de
binnendeur gemetseld. In de toren hangt een klok uit 1793 die door Cornelis Crans te Enkhuizen is gegoten.
Ter herinnering aan de schenking van de bouwkosten door de families Van Lynden en Van Teyens, kregen beide families een herenbank in de nieuwe kerk. Deze staan beide aan een kant van de zogenaamde adelsdeur in de kerk. Bij de restauratie in 1964 is er aan die kant van de kerk een bijgebouw gebouwd, dat nu als consistorie en vergaderruimte gebruikt wordt. Er zijn nog enkele oude elementen bewaard gebleven. Er staat een zeventiende eeuwse preekstoel en een koperen kaarsenkroon. Ook is er een achttiende-eeuws doophek. De wapenborden in de herenbanken zijn geen rouwborden. Het zijn wapenborden ter herinnering aan de bouwers van deze kerk, geschilderd door Jelle Terluin bij het tweehonderdjarig bestaan van deze kerk in 2004. |
| Orgel |
| 1856 |
| L. van Dam & Zonen te Leeuwarden bouwt het orgel. Het orgel heeft ƒ 2.450 gekost en de kerkelijke inwijding vindt plaats op zondag 7 september met een concert door Richeus Regnerus Elgersma Frank, die van 1847 tot zijn dood in 1858 organist geweest is van de Grote- of Jacobijnerkerk te Leeuwarden. Het orgel is geschonken door Baronesse van Lynden, geboren Van Borcharen, als herinnering aan haar in 1851 gestorven dochter Ypkjen Hillegonda. |
| 1896 |
| Onderhoud door L. van Dam & Zonen te Leeuwarden. Het orgel is schoongemaakt en de frontpijpen zijn gepolijst. Ook wordt het orgel geherintoneerd. |
| 1950-1951 |
|
Orgelmakerij D.A. Flentrop uit Zaandam voert een restauratie uit: - nieuwe balg met een windmotor - nieuwe pneumatische Tremulant - restauratie van de windlade, de mechanieken en het handklavier - vervanging van de bekerhanger van de Trompet - verhoging van de toonhoogte met een halve toon - herintonatie |
| 1968 |
| Orgelmakerij D.A. Flentrop uit Zaandam maakt het orgel schoon en er worden enkele herstelwerkzaamheden doorgevoerd. De orgelkast wordt geloogd en opnieuw geschilderd. Het front wordt geschilderd in een effen witte kleur. |
| 1975 |
| Orgelmakerij D.A. Flentrop uit Zaandam repareert de frontpijpen en herstelt een aantal van de houten pijpen. |
| 2001 |
| Flentrop Orgelbouw uit Zaandam maakt het orgel schoon en voert enkele herstelwerkzaamheden uit. |
| 2010-2011 |
|
Flentrop Orgelbouw uit Zaandam restaureert het orgel: - reparatie van de orgelkas en het snijwerk - de tussenwand achter de klaviatuur uit 1900 is verwijderd en er is een nieuwe verhoogde klaviatuurvloer aangebracht - nieuw pedaalklavier naar het model van Van Dam-orgels uit dezelfde bouwperiode - herstel van de register- en speelmechaniek - reconstructie windvoorziening - herstel windladen - schoonmaak en polijsten van het pijpewerk; de labia zijn opnieuw verguld. - herstel van beschadigingen aan het metalen pijpwerk - de intonatie werd teruggebracht naar het klankkarakter van 1856 Op vrijdag 25 februari 2011 vond de officiële overdracht plaats met een bespeling door Stef Tuinstra. |
| Dispositie |
| Manuaal, C - g''' | Pedaal, C - g | ||||||
|
Praestant Bourdon Viola di Gamba Roerfluit Octaaf Quintfluit Octaaf Fluit d’Amour Cornet D Trompet B/D |
8' 16' 8' 8' 4' 3' 2' 4' 3 st. 8' |
Aangehangen | |||||
| Werktuigelijke registers | |||||||
|
Tremulant Afsluiting Windlosser Muët (loze knop) |
toonhoogte: a1 = 440 Hz bij 180 C winddruk: 61 mm Wk stemming: gelijkzwevend |
||||||
| Geschiedenis over kerk en orgel |
| Verteller | : | Jan Jongepier (1941-2011) |
| Duur | : | 8 minuten en 51 seconden |
| Bron | : | Radio opname Omrop Fryslân uit 2002 |
| Improvisatie over Lied 452 LbK |
| Organist | : | Jan Jongepier |
| Duur | : | 13 minuten en 40 seconden |
| Bron | : | Radio opname Omrop Fryslân uit 2002 |